Wykorzystanie muzyki, w filmie, klipie czy prezentacji buduje dynamikę, pobudza wyobraźnię widza i zwiększa atrakcyjność oglądanego utworu. Rzadko kiedy mamy jednak okazję wykorzystywać w takich celach własne utwory muzyczne. Dużo częstszą jest sytuacja, w której pragniemy wykorzystać muzykę innego twórcy, a wówczas pojawia się niepewność czy aby na pewno robimy to w sposób bezpieczny i czy nie narazimy się na negatywne konsekwencje.
Jak to zrobić bezpiecznie?
W pierwszej kolejności, konieczne jest zastanowienie się: czy muzyka będzie wykorzystywana w utworze dla celów komercyjnych czy też nie?
Inną sytuacją jest wykorzystanie piosenki, tworząc chociażby film na potrzeby własne czy potrzeby najbliższych, a inną wykorzystanie muzyki w klipie reklamowym firmy czy prezentacji w ramach sprzedawanego pakietu szkoleń.
Rozgraniczenie to pełni kluczową rolę dla ustalenia czy wykorzystanie mieści się w ramach dozwolonego użytku na potrzeby własne.
Odpowiadając krótko: Wykorzystanie muzyki w filmie na potrzeby własne i najbliższych mieści się w zakresie dozwolonego użytku osobistego, jednak wykorzystanie komercyjne nie mieści się w tym zakresie i wymaga podjęcia pewnych dodatkowych kroków.
Wykorzystywany utwór
W przypadku gdy utwór muzyczny ma być wykorzystywany w celach komercyjnych konieczne jest zadanie sobie pytania: jaki utwór ma zostać wykorzystany w utworze?
Jeśli zależy nam na wykorzystaniu konkretnego utworu, należy się zastanowić, czy utwór ten znajduje się w tzw. domenie publicznej. Utwór muzyczny przechodzi do domeny publicznej po 70 latach od śmierci jego autora. Wówczas konieczne jest jedynie oznaczenie autora i tytułu utworu.
W przypadku gdy okres ten jeszcze nie upłynął lub autor utworu muzycznego żyje, konieczne jest uzyskanie od niego zgody na wykorzystanie jego utworu. Czasem jednak twórca utworu wyraźnie wskazuje, że bezpłatnie udostępnia utwór i zezwala na wykorzystanie utworu przez innych. Inną sytuacją jest również to gdy wykorzystywany utwór jest objęty licencją.
Licencja
Niejednokrotnie w wcześniejszych wpisach sygnalizowana była istotna rola dokładnego czytania licencji utworów. Tyczy się to również utworów muzycznych. Zanim zatem postanowimy zgłosić się do autora utworu, warto sprawdzić czy nie istnieje możliwość korzystania z jego utworu na podstawie licencji. Wówczas konieczne jest ponowne przemyślenie celów, jakim muzyka ma służyć oraz tego czy zakres licencji spełnia te oczekiwania.
Wyżej wspomniane zostało wykorzystanie konkretnego utworu, co zatem w przypadku gdy nie zależy nam na wykorzystaniu konkretnego utworu, a po prostu dźwięku czy melodii, która będzie tłem dla chociażby naszej prezentacji?
Wówczas warto zastanowić się nad wykorzystaniem utworu z banku stockowego.
Tak samo jak przypadku fotografii (o czym szerzej tutaj), w przypadku utworów muzycznych istnieją również banki stockowe zawierające dźwięki, melodie, jingle czy piosenki. Wówczas ponownie koniecznym jest dokładne przeczytanie licencji korzystania utworu.
Podsumowanie
- W zależności od tego czy utwór ma być wykorzystywany w celach komercyjnych czy też nie, różnie kształtują się obowiązki związane z jego wykorzystaniem.
- Przy wyborze utworu zastanów się jakim celom ma służyć.
- Sprawdź, czy utwór znajduje się w domenie publicznej.
- Dokładnie czytaj licencję i analizuj ją pod kątem swoich potrzeb i celów.